WERELDWIJDE SAMENWERKING VAKBONDEN

Noem het gerust een wereldvakbond, de internationale vakbondsfederatie Uni Global Union waarin talloze vakbonden van over de hele wereld samenwerken. Bestuurders van FNV Handel en kaderleden van de bond bij Lidl en Ikea bezochten onlangs een congres van Uni in Atlanta om met collega’s informatie uit te wisselen en van elkaar te leren. ‘Het is belangrijk om met elkaar in gesprek te zijn.’

Waarom hebben de Lidl medewerkers in Spanje de beste cao van alle supermarkten in Europa? Dus ook beter dan de cao van hun collega’s in Nederland? En hoe kunnen de medewerkers van Ikea buiten onze landsgrenzen net als hun Nederlandse collega’s het recht op transitieverlof in hun cao vastgelegd krijgen?

‘Veel bedrijven opereren internationaal’, zegt FNV-bestuurder Fatma Bugdayci. ‘De vakbonden vinden het belangrijk dat de arbeidsvoorwaarden van de medewerkers in de verschillende landen niet te ver uiteenlopen. Bovendien is nuttig dat die medewerkers met elkaar in gesprek komen. Om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Dat doen werkgevers namelijk ook en zij houden daarbij de gelederen gesloten. Maar de ene werknemer heeft bijvoorbeeld zes weken zwangerschapsverlof terwijl een collega bij hetzelfde bedrijf maar in een ander land zes maanden verlof krijgt, ik noem maar wat. Waarom zijn die verschillen er en hoe kunnen we er voor zorgen dat iedereen dezelfde rechten krijgt? Over dit soort zaken overleggen we op de congressen van Uni Global Union. Die voor de sector handel vinden elke vier jaar plaats. De laatste was recent in Atlanta.’

Lidl

Lidl-medewerker en vakbondskaderlid Abdel Ben Touhami maakte onderdeel uit van de Nederlandse delegatie van FNV Handel die het Uni-congres in Atlanta bezocht. ‘Ontzettend leerzaam’, luidt zijn antwoord op de vraag hoe dat was. ‘We hebben presentaties van Lidl-medewerkers uit andere landen gezien en samen met mijn collega-kaderlid Carin Steenbergen heb ik ook een presentatie verzorgd. Die van ons ging over de vraag hoe we internationaal kunnen optrekken om een gezamenlijke vuist te kunnen maken richting het Lidl-hoofdkantoor in Duitsland. Zodat we een einde kunnen maken aan de verschillen die er nog altijd zijn in werkdruk bijvoorbeeld, of in salarissen.’

‘Wist je trouwens dat de Lidl-medewerkers in Spanje de beste supermarkt-cao van Europa hebben?’, vervolgt hij. ‘Ik in ieder geval niet, dus ik wilde graag weten hoe ze dat voor elkaar hebben gebokst. Doordat de vakbond daar vanaf dag één aan tafel zat om goede afspraken te maken voor haar leden, was het antwoord. Onze Belgische collega’s die eveneens op het congres waren vertelden dat zij ook betere arbeidsvoorwaarden hebben dan wij, omdat ze veel vakbondsleden hebben die bereid zijn te strijden. Als wij de handen internationaal ineenslaan, kunnen we misschien voor álle Lidl-medewerkers verbeteringen afspreken. Daar gaat het immers om: samenwerking en saamhorigheid. Dat is nog een voordeel van zo’n internationaal congres: je bouwt een stevig netwerk op. Ik zit nu bijvoorbeeld in een appgroep met veel collega’s in andere landen.’

Ikea

Soortgelijke ervaringen als Abdel heeft ook Ikea-medewerkster Moniek Strijbosch. ‘Super interessant’, noemt zij het Uni-congres. ‘Ik heb geleerd dat we als Nederlanders dan misschien wel eens klagen, maar dat we toch in een heel mooi land wonen. Want het kan altijd nog vele malen erger, zo blijkt uit de verhalen van collega’s elders in de wereld. Ikea zegt dan wel dat de arbeidsvoorwaarden overal gelijk zijn, of op zijn minst vergelijkbaar, maar dat blijkt toch echt niet zo. Door onze ervaringen te delen, leren we wat er beter kan en moet. Bovendien, wat in één bepaald land kan, moet elders ook kunnen, toch? Ik denk dat we uiteindelijk allemaal inspiratie hebben opgedaan om voor bepaalde gezamenlijke doelen te gaan strijden.’

Net als haar collega-kaderleden bij Lidl verzorgde ook Moniek samen met haar Ikea-collega Ayra Krijgsman een presentatie op het Uni-congres. ‘Wij behandelden als onderwerp de inclusieve cao. Zo hebben we onder meer verteld over het transitieverlof dat we in de cao hebben afgesproken voor mensen die in transitie gaan. Dat leverde veel goede reacties op en vragen hoe we dat voor elkaar hebben gekregen. Ik denk dat de Ikea-bazen in andere landen straks ook de vraag om transitieverlof in hun cao-overleg voorgelegd gaan krijgen.’

Hoe verder?

Het congres is afgerond, hoe nu verder? ‘De bonden hebben een actieplan opgesteld met afspraken die we internationaal gaan nastreven’, vertelt Fatma. ‘We gaan veel nauwer samenwerken over de landsgrenzen heen. Onderdeel daarvan is het streven naar een raamwerk voor een wereldwijde cao voor alle Lidl-medewerkers. Ook gaan we binnen de sector handel wereldwijd werken aan meer vakbondsmacht. We gaan scherper inzetten op veilig en gezond werken, én we gaan de focus richten op de nadelige consequenties van de nog altijd voortgaande digitalisering voor mensen die werken in de sector handel. En in Europees verband gaat we nog iets doen met het thema vakmanschap. Dit omdat de Europese Commissie 2024 heeft uitgeroepen tot het jaar van de “skills”. Er ligt dus nog een hoop werk op ons te wachten.’